ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Περιήγηση στα Μνημεία

Τοπανάς & Εβραϊκή

text-divider

Η Εβραϊκή συνοικία των Χανίων βρισκόταν στα βορειοδυτικά της πόλεως, πίσω από το λιμάνι. Κεντρικός δρόμος της ήταν η σημερινή οδός Κονδυλάκη, όπου υπήρχαν τα σπίτια των επιφανών Εβραίων. Σε πάροδο της οδού Κονδυλάκη σώζεται η Συναγωγή του Kehal Hayyim. Ο Gerola, στηριγμένος στο χάρτη του Coronelli, ταυτίζει την Συναγωγή αυτή με την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και δέχεται ότι έγινε Συναγωγή σε δεύτερη χρήση.

 

Το κτίριο είναι μονόκλιτο θολωτό, και στα νότια έχει δύο μικρούς χώρους που συνδέονται με την Εβραϊκή τελετουργία. Όλοι οι Εβραίοι των Χανίων εξοντώθηκαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το πλοίο στο οποίο είχαν επιβιβαστεί βυθίστηκε στα ανοιχτά των Χανίων.

 

Μετά την κατάληψη της πόλης των Χανίων από τους Τούρκους (1645) διαμορφώνεται μια νέα κατάσταση. Οι Τούρκοι ζουν κυρίως στις ανατολικές συνοικίες Καστέλι και Σπλάντζια. Οι Χριστιανοί έχουν τις κατοικίες τους κυρίως στη συνοικία Τοπανάς, στα βορειοδυτικά της πόλης, που πήρε το όνομα της από τη βενετσιάνικη πυριτιδαποθήκη (τουρκικά Top-Hane) στην αρχή  της οδού Θεοτοκοπούλου.

 

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, η συνοικία έχει ωραία σπίτια και στενά δρομάκια αλλά και σωζόμενα βενετσιάνικα κτίρια που «διατηρούν την ατμόσφαιρα της μεσαιωνικής σιωπής και του μισόφωτου, που βοηθά σε αναδρομές και αναπολήσεις». Παλαιότερα βρίσκονταν εκεί τα Προξενεία των Μεγάλων Δυνάμεων, πριν μεταφερθούν στη Χαλέπα. Τώρα τα διάφορα κέντρα της προκυμαίας προσφέρονται για τις κοσμικές συναντήσεις των Χανιωτών, με τη μπάντα να παίζει τις γιορτινές μέρες.

 

Στη βορειοδυτική πλευρά του Τοπχανά υψώνεται το φρούριο Φιρκά (στρατιωτική μονάδα, μεραρχία).

 

«Ενας αρκετά ευρύχωρος στρατών, πολύ περιποιημένος, καταλαμβάνει το εσωτερικόν μέρος του παλαιού φρουρίου του στηριζόμενου επάνω εις τα παλαιά τείχη. Και κάτω από τα τείχη αυτά απλώνεται μια ευρύχωρος και ωραία, αλλ’ ακόμη απεριποίητος πλατεία, τα κράσπεδα της οποίας βρέχονται από το κουρασμένον της θαλάσσης κύμα. Μερικά ωραία σπίτια υψώνονται προς τ’ αριστερά του παλαιού φρουρίου και ένα ωραίο ζυθοπωλείων με το επίκαιρο όνομα Ακταίον είναι ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής του Δημαρχιακού Κήπου, ως Χανιώτικου κέντρου. Εις εκείνο το Ακταίον όπου το καλοκαίρι προσφέρεται μπύρα Κλωναρίδου, με την μουσική του φλοίσβου καλύπτουσαν τας παραφωνίας ενός ξεκουρδισμένου βιολιού και ενός πολυπαθούς πιάνου, περνούν τα βράδυα του καλοκαιριού Χανιώται συζητηταί και Χανιώτισσαι χαριτωμέναι και κομψόταται».

text-divider

Αρχηγείο Βενιζέλου / Στρατηγείο Κινήματος Θερίσου

Έτσι ονομάστηκε το αρχηγείο της Επαναστατικής Συνέλευσης του 1905 στο Θέρισο, το οποίο οργάνωσε την ομώνυμη επανάσταση ενάντια στην αυταρχική διακυβέρνηση του Ύπατου Αρμοστή Γεωργίου. Σήμερα το κτίριο έχει μετατραπεί σε μουσείο, στο οποίο εκτίθενται όπλα και άλλα αντικείμενα εκείνης της περιόδου, καθώς και τεκμήρια της επαναστατικής δράσης του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Το ρολόι του Κήπου

Το Ρολόι ορθώνεται στη βορειοανατολική πλευρά του Κήπου και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά νεώτερα μνημεία της πόλης. Κτίσθηκε την περίοδο 1924-1927 σε σχέδια του Δ. Κολλάρου, έχει τριμερή διάρθρωση και η στέγη του διαμορφώνεται σε κυκλικό περίπτερο. Σήμερα έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ιστορική διαδρομή του Κήπου και αποτελεί σύμβολο και αναπόσπαστο κομμάτι του.

Βενιζέλειο Ωδείο

Το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων βρίσκεται στην οδό Νικηφόρου Φωκά και στεγάζεται σ’ ένα ιδιόκτητο νεοκλασικό κτίριο που θεμελιώθηκε το1931 με δαπάνη της Έλενας Βενιζέλου. Διαθέτει αίθουσα θεάτρου, με σκηνή και εξώστη, χωρητικότητας 300 περίπου θέσεων και ανήκει στο “Σύνδεσμο για τη διάδοση των Καλών Τεχνών στην Κρήτη”. Σήμερα φιλοξενεί το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης και τη μικτή Χορωδία Χανίων.